MAANAM Mental Cut (Wydanie Jubileuszowe) 3LP

Oto zredagowany tekst, który zachowuje oryginalny styl, jednocześnie poprawiając płynność i klarowność wypowiedzi:

Nie wiem, ile razy to mówiłem, ale powtórzę się raz jeszcze – Kora była prawdziwą perłą polskiej sceny muzycznej. Swoją charyzmą i osobowością mogła obdzielić każdą wokalistkę po dwa razy, a i tak zostałoby jeszcze na współczesne gwiazdy Męskiego Grania. Była naszą punkową hipiską, naszą Patti Smith. Maanam to również absolutna klasa pod względem muzycznym – zawsze uważałem, że obok Republiki to najważniejszy polski zespół rockowy, jeśli chodzi o tzw. mainstream. Marek Jackowski był genialnym gitarzystą i utalentowanym kompozytorem, a razem z Korą tworzyli duet doskonały. Między nimi panowała artystyczna równowaga – Marek robił swoje, a Kora była tym promieniem kosmicznej energii, który elektryzował publiczność.

Gdybym miał wskazać swój ulubiony album Maanamu, miałbym spory problem. Każde z ich wydawnictw jest inne i wyjątkowe. Wiadomo, że pierwsze płyty to kult absolutny, ale nawet późniejsze, bardziej komercyjne dokonania miały w sobie coś magicznego. Czy to “Łóżko”, czy nawet uznany za najsłabszy krążek “Znaki szczególne” – każdy z nich ma momenty, które tylko utwierdzają mnie w przekonaniu o wielkości tej grupy. Dzisiaj jednak skupimy się na ich 3 czwartym albumie – Mental Cut. Mamy ku temu świetną okazję, bo właśnie ukazuje się jego jubileuszowe, trzy-płytowe wydanie.

Dla wielu fanów Mental Cut zamyka najbardziej klasyczny etap w historii zespołu. Zawsze postrzegałem ten album jako najjaśniejszy i najbardziej pogodny brzmieniowo w ich dyskografii, dlatego nie zgadzam się z opiniami, że Maanam na tym etapie stał się zbyt mroczny. Fakt, to najbardziej nowofalowy krążek w ich dorobku – brzmienie basu przywodzi na myśl wczesne The Cure – ale warto zadać sobie pytanie: czy Maanam kiedykolwiek był ultra optymistycznym zespołem, zwłaszcza na początku swojej kariery? No właśnie. Mental Cut nie ma przytłaczającej melancholii Nocnego Patrolu ani punkowej zadziorności debiutu.

Nawet po latach ten album wypada znakomicie. Mam wrażenie, że w tamtym czasie Maanam miał też apetyt na karierę zagraniczną. Współpraca z producentem Neilem Blackiem była strzałem w dziesiątkę i dała im poczucie, że polski zespół może brzmieć światowo. Już anglojęzyczna wersja Nocnego Patrolu potwierdziła, że Maanam mierzył wysoko. Jednak, bądźmy szczerzy – to, co w Polsce było egzotyczne, na Zachodzie było już czymś oczywistym. Numery takie jak “Simple Story” czy “You or Me” są świetne, ale nie na tyle oryginalne, by podbić serca zagranicznych słuchaczy – brzmiały i nadal brzmią jak miks Patti Smith z Siouxsie Sioux. A skoro ma się oryginał na wyciągnięcie ręki, to jego polski odpowiednik nie był czymś, co mogło porwać tłumy.

Ale dość marudzenia! Mental Cut to przede wszystkim zestaw doskonałych utworów, które na stałe wpisały się w historię polskiej muzyki. O ile dla większości ten album to “Lucciola” czy “Lipstick On The Glass”, ja od jakiegoś czasu skłaniam się ku mniej znanym kawałkom. Nie zrozumcie mnie źle – te hity to klasyka, ale są ograne do bólu. Tak jak unikam “Smells Like Teen Spirit”, tak mam podobnie z tymi sztandarowymi numerami Maanamu.

Co mnie dziś najbardziej urzeka? “Kreon” i “Nowy Przewodnik”. “Kreon” od samego początku zachwyca swoją teatralnością, a zimny głos Kory wprowadza w hipnotyczny trans – absolutne cudo. “Nowy Przewodnik” z kolei oddziałuje na mnie mocniej niż jakiekolwiek książkowe zapisy o tamtych czasach. Słuchając go, przenoszę się do pokoi wkurzonych nastolatków, niezadowolonych z polskiej szarości lat 80. Świetnie wypada też instrumentalny “Przerwa Na Papierosa” – nie jest to wirtuozerski popis, ale pokazuje, że muzycy Maanamu grali z niesamowitym wyczuciem i idealnym wyważeniem emocji.

Po śmierci Marka Jackowskiego, a później Kory, polska scena straciła dwie absolutne ikony. Miejsce pozostawione przez Korę pozostanie puste na zawsze, ale to, co stworzyła z Markiem – i solo – nadal inspiruje i będzie inspirować kolejne pokolenia muzyków i słuchaczy.